با پیشرفت جوامع و توسعه تکنولوژیهای روز، خانوادهها روز به روز مدرنتر میشوند و نتیجه مدرن شدن خانوادهها به معنای تکفرزندی و تنهایی فرزندان است. از آن جایی که از بدو تولد تا هفت سالگی یکی از حساسترین مراحل رشدی فرزندان به شمار میآید باید به تمام جوانب پرورشی جسمی و معنوی کودک توجه ویژه و لازم صورت گیرد. اما این سئوال در ذهن ایجاد میشود که با شاغل شدن مادران و تک فرزندی شدن بچهها در خانواده، چگونه باید نیازهای روحی و جسمی آنها تأمین و استعدادهایشان شکوفا شود و آیا این نیازها در مهدهای کودک تأمین میشود. مهد کودک محلی برای شناخت استعدادها و پرورش بعضی از استعدادهای جسمی و معنوی فرزندان است که گاهی دیده میشود مورد استقبال خانوادهها مخصوصا خانوادههایی که والدین شاغل دارند قرار میگیرد. مهدهای کودک دارای ویژگیهای خوب و البته نقاط ضعف بسیاری هستند اما رویکرد آموزش کودکان، خردسالان و نوزادان در محل مهدهای کودک و شیرخوارگاهها روند مطلوبی نیست. با توجه به اهداف بلند تأسیس مهدهای کودک سئوال دیگری که به ذهن متبادر میشود این است که چرا گاهی مهدهای کودک تنها به محل نگهداری فرزندان تبدیل شده است، از طرف دیگر نقش مربیان در استعدادیابی و پرورش نیازهای جسمی و معنوی فزرندان را نباید نادیده گرفته شود اما کم رنگ بودن این نقش بسیار قابل مشاهده است. برای پیدا کردن جواب سئوالات طرح شده به چند مهد کودک رفتم تا از نزدیک با این محیط آشنا شوم.
مربی یکی از مهدکودکها با اشاره به نقاط ضعف و قوت مهدهای کودک، به بیان مشکلاتی در این خصوص اظهار کرد: به علت تعدد فرزندان و کمبود مربی رسیدگی به تک تک بچهها امری دشوار است. وی با اشاره به این موضوع که کار کردن با کودکان نیاز به روانشناسی کودک دارد، افزود: گاهی در مهدهای خصوصی شاهد آن هستیم که مربیان تحصیلات مرتبط با روانشناسی کودک برخوردار نیستند. این مربی مهد کودک اذعان کرد: استخدام مربیان مهد کودک بر اساس رابطه فامیلی یکی از بزرگترین موضوعاتی است که به اهداف تأسیس مهدهای کودک ضربه وارد میکند.
وی یکی دیگر از مشکلات در این خصوص را حضور کودکان زیر یک سال در مهدهای کودک برشمرد و تصریح کرد: اطفال شیرخوار از نظر روحی و جسمی نیاز بسیاری به حضور در کانون خانواده و آغوش گرم مادران دارد که با دور شدن آنها از مادران باعث ضربات روحی در بزرگسالی آنها خواهد شد.
این مربی مهدکودک با اشاره به استعدادیابی کودکان در سن قانونی در مهدها عنوان کرد: حضور بیش از اندازه کودکان زیر یک سال باعث منزوی شدن آنها در جوانی خواهد شد. در همین محل با یکی از مادرانی که فرزند پنج ساله خود به نام میلاد را به مهد کودک گذاشته بود صحبت کردم؛ مادر میلاد با اشاره به تک فرزندی شدن خانوادهها گفت: با تک فرزندشدن خانودهها، فرزندان ما همبازی ندارند و مدت زمان طولانی را در منازل تنها و بدون فعالیت میگذرانند. وی اظهار کرد: تکفرزندی خلاف این واقعیت است که فرزندان باید با هم سنهای خود در تعامل باشند تا بتوانند بسیاری از مهارتها را از کودکی در این تعامل آموزش ببینند. مادر میلاد به استاندارد شدن مهدهای کودک تأکید کرد و ادامه داد: بچهها میتوانند در کنار بازی، در یک مهدکودک استاندارد به آموزشهای اساسی از جمله اجتماعی شدن بپردازند. کارشناس مسئول امور کودکان سازمان بهزیستی استان همدان میل به قهرمانپروری را یکی دیگر از دیدهای نامناسب خانوادهها که آفتی برای آموزش است دانست و گفت: اگر خانوادهها به مهدها و برنامههای آموزشی آنها اعتماد داشته باشند بسیاری از مشکلات آموزشی فرزندان خردسال از بین خواهد رفت. با نظرات کارشناسانه کاملاً مشخص میشود که فرزندان ما نیازمند حضور در مهدهای کودک هستند اما چیزی که باید به آن توجه کرد این است که مهدهای کودک استاندارد و مطلوب تنها میتواند در رشد استعدادهای فرزندان ما کمک کند، نه هر مهدکودکی! نقش مربیان در جذب کودکان به این محیط و پرورش استعدادهای آنها بیبدیل است. اما نظر معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی همدان را در این رابطه جویا شدم درحالی که نظری بر خلاف نظرات عامه مردم داشت و میتوان این سوال در ذهن ایجاد شود که آیا نظارت کامل بر مهدهای کودک از طرف بازرسان وجود دارد؟ معاون امور اجتماعی اداره بهزیستی استان همدان با اشاره به فعالیت 350 مهد کودک شهری و روستایی در سطح استان اظهار داشت: 13 هزار کودک در این مهدها جامعه هدف در سطح استان هستند. جمشید شیرانی به نقش بسیار مهم مربیان در پرورش استعدادهای کودکان اشاره کرد و بیان داشت: در راستای ارتقای خدمات مهدها، مدیران و مربیان در استان مورد آموزشهای ویژهای قرار میگیرند. وی با اشاره به این موضوع که با توجه به اینکه اطلاعرسانی خوبی نسبت به کیفیت مهدها صورت گرفته شده است تأکید کرد: هنوز فرهنگسازی خوبی در سطح جامعه نسبت به مهد کودکها صورت نگرفته و گاهی خانوادهها مهدکودک را محل نگهداری فرزندان خود میدانند. معاون امور اجتماعی اداره بهزیستی استان همدان با بیان اینکه تنها 30 درصد از مردم جامعه از خدمات مهد کودکها استفاده میکنند، به بحث آموزشی مهدها اشاره کرد و اظهار داشت: کودکان در مهدهای استاندارد در کنار یکدیگر قرار میگیرند و با آموزشهای لازم زمینه رشد و شکوفایی آنها فراهم شده و زمینهساز تغییر سرنوشت آنها در آینده است. شیرانی با بیان اینکه آموزش کودکان در مهدکودکها با توجه به شرایط سنی آنها صورت میگیرد و این آموزشها با توجه به شرایط سنی و شرایط جامعه تغییر میکند، به نظارت مدام بر مربیان مهدهای کودک اشاره کرد و افزود: بستههای ترویج مباحث قرآنی، دینی و اعتقادی در اختیار مربیان قرار داده میشود تا در مورد مسائل اعتقادی کودکان که یکی از موارد اصلی خانوادهها است کار شود. بنابراین با توجه به دیدهها و شنیدهها همانطوری که حضور کودکان در کنار خانوادهها یک امر ضروری و واجب است، حضور کودکان در مهدهای کودک استاندارد با وجود مدرن شدن زندگیها ضروری است. کودکان در مهدهای کودک استاندارد تعاملات اجتماعی و مهارتهای زندگی را یاد میگیرند و میتوان در این مکان، استعدادها آنها را شناسایی و پرورش داد، پس با این اوصاف باید تأکید کرد تمام موضوعات بیان شده تنها در مهدهایی صورت میگیرد که استانداردهای لازم را مد نظر دارند به همین دلیل باید تمام مردم و مسئولان به استاندارد کردن مهدها کمک کنند.
گزارش از مرضیه خلیلی
منبع: خبرگزاری تسنیم